verlangen

verlangen naar sneeuw
die alle sporen
uitwist

verlangen naar sneeuw
die alle geluiden
dempt

A. Peaux, 1859-1944

de domineesdochter
die de wilgen verstond
werd een dichteres

citaat

¨de zee laat alle rivieren toe¨

(Indiaans gezegde)

strijklicht

strijklicht
over het rietveld -
vivaldi

dode schrijvers

dode schrijvers
in mijn kast bloeien
hun boeken

winter aan zee

winter aan zee
de parelmoertinten
in water en lucht

citaat

¨literatuur: de eeuwige zoektocht naar zelfinzicht¨

(ooit ergens gelezen)

indianen

indianen met
kastanjevredespijpjes
waren wij

de laatste blaadjes

de laatste blaadjes
zijn gevallen -
het is voorbij

het moment (tanka)

het moment
dat boomkruinen elkaar
even raken
bewogen door dezelfde wind
dezelfde gedachtegang

herfststorm ( 1 regel)

herfststorm rondtollende gedachten

in de kastanje

in de kastanje
nog een paar blaadjes
met verlatingsangst

doorzichtig

de eerste rijen
doorzichtige bomen
webben van hout

allerzielen

allerzielen
de rode bladeren
op het kerkhof

halloween

halloween
reikend naar de volle maan
een boomskelet

strijklicht

strijklicht
over het rietveld
wintertijd

vallend

vallende blaadjes -
tussen de stammen
hurkt de mist

poldermist

poldermist
schapenvachten
doemen op

de bomen

de bomen
doen een wedstrijd:
wie het mooist verkleurt

krakend

een krakend blad
ik heb de herfst
betrapt

oktober

oktober wint het
van alle maanden:
       goud!

bloedmaan

bloedmaan -
het jachtseizoen
is geopend

orthopedie

orthopedie -
in de wachtkamer liggen
marathon bladen

een blaadje

een blaadje vliegt
tot boven het dak
de vogels achterna

lege hemel

aan de lege hemel
verschijnt een wolk
spreeuwen

oma (tanka)

oma was zwijgzaam
maar als wij logeerden
zong ze ons in slaap
in slapeloze nachten
gedenk ik haar

rivier

een rivier
van vluchtelingen stroomt
naar ons geweten

Geen keus (haibun)

Geen keus

Sneller, steeds sneller loop ik langs de hokken, ik kan het gejank niet meer verdragen, ik wil hier weg. Het meisje met de sleutels staat bij het hoge hek op me te wachten. Ze kijkt me hoopvol aan, maar ik schud mijn hoofd.
¨Volgende maand is er vast meer keus,¨ zegt ze bemoedigend.

hij lag op de snelweg
het rode halsbandje
was nog nieuw

stilte

Joost Zwagerman, 1963 - 2015

in de stilte
van het licht
voor altijd

Taal (haibun)

Taal

We staan voor de verlichte etalage van een grote boekwinkel. Ach wat een prachtboeken zijn er te zien! Sommige zijn  opengeklapt bij foto´s van bijzondere landschappen. Of bij fantastische, sprookjesachtige illustraties.
Op een aantal omslagen zijn fotootjes van bekende schrijvers en dichters geplaatst. Ook half opengeslagen is een klein boekje waar een tekening, ragfijn als een ets, naast een korte tekst staat, het zal een gedichtenbundel zijn...
Maar ik ga de winkel niet in: ik zal geen woord uit die papieren schatten kunnen lezen, want ik ken de taal niet van dit land.

thuiskomst
tjilpende mussen
in de heg

jonge zwanen

zes jonge zwanen
zwemmen langzaam
de zomer uit

augustuszon

augustuszon
regenboogkleuren
in een spinnenweb

het lied

het lied van de zee
van ver al hoorbaar 
bijna thuis

donder en bliksem

donder en bliksem -
de kat komt zijn bakje
leeg eten

grazige weiden

grazige weiden
diep gebogen
paardenhoofden

hitte

                   hitte      
elk schaduwplekje een geschenk

sneeuwwit

een sneeuwwitte reiger
met nachtzwarte poten
- roerloos als ik

dorpskerkhof

dorpskerkhof
mijn voetstap beklemtoont
de stilte

wicht (tanka)

wipneus in de wind
voeten naast elkaar geplant
kaarsrecht ruggetje
wie doet haar wat, het wicht?
nog zijn haar ogen dicht

(bij het beeld ¨het wicht¨
 van Oswald Wenckebach)

Tuin (haibun)

Tuin

De tuin doet het prima!
Merels bouwden een prachtig nest in de heg en later haalden ze voor hun jongen grote hoeveelheden wormen uit de aarde.
Uit diezelfde aarde kwamen vanavond vliegende mieren tevoorschijn als één grote zilveren kluwen.
In diezelfde aarde ligt ons poesje begraven.

op de molshoop
bloeien blauwe druifjes
hemeldak

leegstaand

een leegstaand huis
de tuin vol bloemen -
meditatie

zwaluwen

zwaluwen
als pijltjes afgeschoten
door zichzelf

bewegingen (tanka)

de omtrekkende
bewegingen van merels
naar hun nest
soms zit onder een verhaal
een ander verhaal verborgen

hittegolf

hittegolf
koeien zoeken schaduw
bij elkaar

luchtig

luchtig gekleed - wolkensluiers

eindelijk

eindelijk
los van de dakrand
volle maan

(kinder)verhaal

Ik kan vliegen

Ik kwam uit een warm, donker ei. Het eerste wat ik zag waren de drie wijdopen snaveltjes van mijn twee broers en zusje. Toen zag ik mijn moeder. Zij stopte eten in de snavel van mijn grootste broer. Gauw deed ik ook mijn bekje open zo ver en zo wijd als ik kon en mijn moeder stopte er een lekker mugje in.
Daarna mochten wij dicht tegen haar aan onder haar vleugels zitten. Wat was het daar warm en zacht! Bijna zo fijn als in het ei.
We woonden in een mooi, rond nest. Het was stevig gevlochten van takjes en gras en veertjes en mos.
Boven het nest zag ik takken met groene blaadjes en stukjes van de lucht, die blauw was of grijs. Ik kon niet over de rand van het nest kijken.
Soms zag ik mijn vader. Hij was mooier van kleur dan mijn moeder.
¨Later word ik nog mooier dan vader,¨ zei mijn dikste broertje. ¨Later vlieg ik nog sneller dan vader,¨ zei mijn andere broer. ¨Later maak ik een nog zachter nest dan dit¨ zei mijn zusje. Maar ik zei niets. Ik hoefde niet te leren vliegen. Ik wilde geen nest leren bouwen. Ik wou dicht tegen het warme lijf van moeder blijven zitten, heel diep onder haar vleugels.
Op een dag kon ik over de rand van het nest kijken. Van schrik duikelde ik bijna naar beneden. Ver, ver onder mij zag ik vreemde wezens, die op twee of vier pootjes liepen. ¨Mensen en andere dieren,¨ zei mijn moeder.  Ik zag stenen en muren en daken, maar nergens een veilig nest. Wel piepkleine grasjes en bloemetjes. Wat woonden wij hoog!
¨Jullie moeten leren vliegen,¨ zeiden vader en moeder op een mooie morgen. ¨Jullie worden te groot voor het nest.¨
Ik trilde van angst. Gelukkig was ik de kleinste en dus het laatst aan de beurt voor vliegles.
Mijn broers en zusje konden al gauw een stukje vliegen. Ik niet. Ik bleef op de rand van het nest staan en durfde niet eens naar beneden te kijken.
Plotseling verloor ik mijn evenwicht. Ik gaf een harde piep en viel van het nest. Ik kneep mijn ogen dicht en vouwde mijn vleugeltjes open, maar ik durfde ze niet te bewegen.
Ik voelde iets hards onder mijn pootjes en bleef gauw zitten. Toen deed ik mijn ogen weer open. Ik was op een dikke tak onderaan de boom terecht gekomen. Heel ver boven mij was ons nestje. Hoe moest ik weer bij mijn moeder komen?
Er klonk een akelig hard geluid en daarna grommen en snuiven. Vlak onder mij liep een vreselijk beest. Hij zag mij en sprong wild tegen de stam op met zijn bek wijdopen. Hij kon gelukkig net niet bij mijn tak komen. Het was vast een hond en die kunnen niet klimmen, had ik geleerd. De hond rende verder en ik riep hard om mijn moeder, maar ze kwam niet.
Alweer kwam er een beest aan op vier poten. Hij maakte geen geluid en liep heel zacht. Hij had grote groene ogen. Ik piepte het uit van schrik, want dit moest een kat zijn. En katten konden goed klimmen en ze loerden op vogels. De kat hoorde mij en dook inelkaar, klaar om de boom in te springen.
Toen hoorde ik de stem van mijn moeder. ¨Vlieg,¨ riep ze, ¨vlieg gauw van de boom weg. In de lucht kan hij je niet pakken!¨
Ik kneep mijn ogen dicht en vouwde mijn vleugeltjes open. Ik haalde mijn pootjes van de tak af. Net op tijd, want daar was de kat al. Ik bewoog mijn vleugeltjes zo snel als ik kon. Toen ik mijn ogen open deed, zag ik gras en bloemen onder mij wegglijden en en overal om me heen was de blauwe lucht. Wat was dat heerlijk! ¨Ik kan vliegen¨, piepte ik.
Hoger en hoger vloog ik, tot boven ons nestje. Daar stonden mijn vader en moeder en broertjes en zusje naar me te kijken, maar ik had geen zin om naar ze toe te gaan. Ik wilde eerst nog een hele tijd vliegen!
¨Later ga ik zelf een nest bouwen voor mijn eigen jonge vogeltjes,¨ dacht ik en ik zwaaide met één vleugeltje naar mijn moeder.

middenin de wei

middenin de wei
tussen paardenbloemen
de koeienkoningin

vlakbij het nest

vlakbij het nest
een sluipende kat -
de merel slijpt zijn stem

koeren

na uren koeren
verlaat hij het dak
ze komt niet meer

begrafenis

begrafenis -
herinneringen aan
zoveel vorige

nachtvlinders

nachtvlinders
rondom de tuinlamp
nieuwe maan

op zoek

op zoek
naar een straaltje licht
dat ene woord

nog ruisen ze

nog ruisen ze
de hoge bomen
die zijn geveld

een kind

een kind springt
boven de schutting uit -
lentewolkjes

de bomen (tanka)

de bomen
verbergen zich achter
hun blad
mensen gaan schuil
achter woorden

uitzicht (haibun)

Uitzicht

Onze buren gaan verhuizen en moeten nu de coniferen, die een ondoordringbare afscheiding vormen tussen hun tuin en die van ons, weg laten halen. De buren hebben ze destijds geplant en er daarna niets meer aan gedaan. Twintig jaar lang groeiden ze onbelemmerd de hemel in.
Zij zijn het eerste wat ik zie als ik ´s morgens de gordijnen open.
Als ik weg ben geweest, geven ze me al vanuit de verte een thuisgevoel. In de tuin zitten we, dankzij hen, beschut tegen harde wind of felle zon. Als het heeft geregend, verspreiden ze een zware, zoete geur. Soms zijn ze bedekt met spinnenwebben, soms met dauw, met rijp, met sneeuw...
Vogeltjes verdwijnen er in, of springen tevoorschijn; in de herfst hele zwermen spreeuwen. Kauwen en eksters wiegelen in de rafelige toppen. Het eksternest (hoe lang al?) is alleen zichtbaar als het stormt. Elk voorjaar wacht ik op de geluidjes van de jonge eksters.
De altijd-groene bomen weg - ik geloofde het pas, toen de wagens van gemeentewerken onze straat binnenreden.

uitzicht op een muur
soms de schaduwen
van vogels

het meerkoetnest

het meerkoetnest
laag over de singel
de meeuwen

moederdag

moeder in een droom
voorzichtig leid ik haar
naar de nieuwe stoel

citaat

´wie een vers volledig verklaart,
  heeft het doodverklaard.´

Ida Gerhardt

ingehaald

ingehaald
door bloesemblaadjes
een vliegend herfstblad

vol in blad

vol in blad
de bomen krijgen weer
praatjes

drie kleine meisjes

drie kleine meisjes
wuivend naar duizenden
leeftijdgenootjes

(koningsdag)

een jonge man

een jonge man
biedt mij zijn zitplaats aan -
een dubbel gevoel

lentedag

deze lentedag
gedragen door
twee vlinders

lintjesregen

lintjesregen
de bermen bezaaid
met paardebloemen

moeder

gelukkige moeder
met haar klaverblad van vier -
tot er één afviel

kale takken

kale takken
dik besneeuwd
met bloesems

bericht

bericht van haar dood -
vandaag ontvouwde zich
een kastanjeblad

de zee van Carla

Carla Mostert, 1938 -2015

herfstdag aan zee -
alleen de westenwind
en ik

wakker in de nacht -
luisteren naar de zee
verzacht de pijn

sterloze nacht
een lichtje ver weg op zee -
het komt dichterbij

(uit haar bundel´in deze stilte´)

parkje

van parkje
tot parkeerplaats -
uitzicht

ontwaken

Ontwaken is een parachutesprong uit de droom.

(uit het gedicht ´preludium´
 van Tomas Transtromer)

Tomas Transtromer (1931 - 2015)

26 maart overleed de grote Zweedse dichter (Nobelprijswinnaar literatuur) Tomas Transtromer. Hij heeft ook haiku´s geschreven. Hier volgen er een paar, over de jeugdgevangenis waar hij als psycholoog heeft gewerkt.

Zij spelen voetbal
plotselinge verwarring -
de bal over de muur.

Toen hij gepakt werd
zaten zijn zakken vol met
bospaddestoelen.

De jongen drinkt melk
en slaapt veilig in zijn cel,
een moeder van steen.

(uit: ´De herinneringen zien mij´)

westerstorm

westerstorm
op mijn lippen de smaak
van de zee

voeten

pijnlijke voeten
ineens zie ik overal
mensen strompelen

laag na laag

laag na laag
een ui afpellen
steeds meer tranen

op een foto

op een foto
vergeeld en verkreukeld
haar kindergezicht

het bange zusje
houdt zich vast aan het zusje
dat nog banger is

verdwenen
achter rimpels en plooien
zijn ogen

op de plaats
van vroegere lippen
een streep

alle deuren
in die glimlach
zitten op slot

op foto´s
herken ik hen niet meer -
wel in mijn dromen

tegen de ramen

tegen de ramen
bonst de eerste hommel -
haar eerste date

vandaag

vandaag zou het
haar verjaardag zijn -
de eerste narcis

de kat

de kat stulpt zich in en uit de heg

de ganzen

de ganzen...
de lentemaan...
maar geen haiku

eindeloos vallen

eindeloos vallen
gelukkig zingt een vogel
me wakker

de tuin

de tuin ontwaakt
uit haar winterslaap
mollen

hagel

hagel - de folder vol lentekriebels

thuiskomst

thuiskomst
een stukgelezen boek
herlezen

voeten

pijnlijke voeten
achter het raam dansen
de muggen

vanuit mijn kamer

vanuit mijn kamer
zullen eens vreemden kijken
naar de ganzentrek

bevroren aarde

bevroren aarde
op weg naar een lezing
over mededogen

dwarrelend

dwarrelende vlokjes - stilvallen

carnaval

carnaval
de schijngestalten
van de maan

dromen

dromen van
een ander leven
winterregen

het zoeken

het zoeken naar
een straaltje licht
dat ene woord

januari

januari
de maandag van het jaar
mist die niet oplost

Zwerfstertje (haibun)

Zwerfstertje

Ze was een zwerfstertje, dat neemt ons extra voor haar in. Hoe en waar ze geleefd heeft, de eerste jaren van haar leven - niemand die het weet.

Ze slaapt elke dag op een andere plek, maar nooit in haar mand. En het aller-allerliefst en het langst bij één van ons op schoot. Alsof ze denkt: ´Zo, ik heb een huis, ik heb een mens. Eindelijk.´

de tuin vol vogels
achter de geraniums
gaapt de kat

bevende vingers

met bevende vingers
schrijft ze het woord
vrijheid

(n.a.v. de aanslag in Parijs)

nieuwjaarsmorgen (2)

nieuwjaarsmorgen
uitgestorven straten
de tuin vol vogels

nieuwjaarsmorgen

nieuwjaarsmorgen
wachten op de terugkomst
van de vogels